Op zoek naar de dino's in Brussel

KBIN: woensdag 12/12/07

Het museum gekend als museum voor natuurwetenschappen.

Als je met drie mensen zo onthaald kan worden, dan is het goed om mooie dingen door te geven. Omdat een groot museum een waardig verslag verdient...

Als een vroege vogel...:

6.00 uur: vertrek met de wagen uit Leuven + parkeerplaats gevonden aan centraal station Brussel

9.15 uur: ophalen Hans en Pascal + vertrek naar KBIN, ook gekend als het museum voor natuurwetenschappen en nog makkelijker in de volksmond "het museum van de dino's".

Kinderen zouden ons deze dag benijden.

We werden onthaald door Wim De Vos, een beredeneerde, wijze pajottenlander, hoofd communicatie, die ons wegwijs maakte in de website en het concept van het museum. Natuurlijk kenden we allen wel iets van het museum, maar het was erg boeiend en leerrijk de geschiedenis en de huidige werking te leren kennen.

Wim stelde ons nadien heel wat gerichte, zinvolle vragen. KC is immers nog ongekend in heel wat educatieve kringen. En toch zijn we met meer dan 30.000 leden. Het was voor beiden voorzichtig aftasten. Niet dat we moesten scoren, of dat zij zich moesten verantwoorden.

Onbekend, is helaas ook nog steeds onbemind.

Meteen konden enkele weerkerende punten (auteursrechten, enz.) op een rustige manier worden uitgelegd door Hans.

Pascal probeerde het overzicht te houden over de inhouden die we op korte tijd hoorden.

Wim is duidelijk een geboeid interviewer die al vele waters heeft doorzwommen. En dat is alvast één van de gelijkenissen met ondergetekende en heel wat andere KC-krachten. Spits op de tong en vooral met veel liefde voor het werk en het onderwerp.

Daar houden we van.

Ook Jiska Verbouw (departement communicatie) die zich vooral bezighoudt met content/ inhoud van de website en blijkbaar ook nog het brein achter andere creatieve elementen, verduidelijkte ons één en ander.

Ze sprak ons over de subsite voor kinderen: 4kids dinoweb. Een interactieve site waar kinderen via de dinotheek - dinoplanet - quiz - wedstrijd - spelletjes - knutselen hun hartje kunnen ophalen.

In de rubriek 'publiekswerking' zijn heel wat didactische documenten en archief terug te vinden is.

Via 'Expedities' krijg je enkele filmpjes te zien.

Nadien konden we even koffiedrinken en vooral bijpraten met Hugo Vandendries, verantwoordelijke voor educatie. Een aangenaam verteller met een degelijke achtergrondkennis.

KlasCement luisterde aandachtig en staat open zoals dat al 10 jaren zo is en dat weten blijkbaar de 30.000 andere leden ook.

En dan kwam het magische moment: een rondleiding door Hugo zelve! Het was voor mij als toenmalig ukje tussen de grote glazen met hout omrande iguanodon-ruimtes een ware ontdekking. De enige, echte geraamtes stonden er wel degelijk. Langs de verlichte koepelgang waar je het Europees Parlement kan zien, stapten we terug in de tijd. Enkele ‘vogels' aan het plafond trokken onze aandacht en langzaam doken de prachtige, reuzen voor ons op. De iguanodons van Bernissart blonken achter doorzichtige wanden. Duidelijker dan ooit, oog-in-oog met de koppen. Je kon ze bijna aanraken. Zo zuiver is het glas dat onze tijd en zovele miljoenen jaren van elkaar scheidt. Met een sober, doch zeer ingenieus verlichtingsysteem kan je deze ‘ouwe rakkers' bewonderen.

We zagen de geraamtes van bovenuit, van opzij en vanuit de kelderverdieping, waar heel wat mensen volop aan het werk waren. Een uniek spektakel. Deze doorzichtige structuur zegt meer over de huidige openheid dat dit museum sinds haar bestaan gekend heeft. Het straalt ook een soort filosofie uit. En zeggen dat er voor dit gebouw vroeger een echte dierentuin en plantentuin was (dixit Hugo). Mooi!

We zagen de 3D-reliëftaferelen over het leven in en rond de steenkoolmijnen. Daar werden immers heel wat skeletten teruggevonden.

We hoorden enkele audio-teksten en konden een uniek videobeeld zien. Het gekende schilderij waar een professor aan 't werk is, werd (door middel van een ‘blue key'-systeem) omgetoverd tot een film met een tot leven gekomen professor.

Hier en daar zagen we doorheen de tentoonstelling ook nog andere videobeelden en uitleg. Er werden heel wat animatietechnieken gebruikt om deze wereld tot leven te wekken.

Het KBIN is voor Europa wellicht hét kenniscentrum bij uitstek! The place to be. Van hieruit worden ook expedities voorbereid en geleid.

Op de site van paleo-trip kan je een filmpje bekijken. Eindelijk videomaterialen online.

De bezieling van Hugo straalde als het ware via de geraamtes op ons af. Dat zo iemand blijkbaar nog samenwerkte met professor De Meuter kan geen toeval zijn. Gedreven, alsof het over zijn eigen ‘tuintje' gaat leidde Hugo ons rond. En dat hij zijn bodem, zijn groeisels, zijn fossielen, zijn gesteenten en zijn dieren kent, werd ons meer en meer duidelijk.

Open-tuinen-dag.

Hij stelde ons met fierheid het nieuwe paleolab voor. En dat mag er ook wel zijn. Kinderen, maar ook (groot)ouders, kunnen er mits een kleine bijdrage zelf heel wat exploreren en uitproberen. Bijna alle zintuigen worden als het ware geprikkeld. Er werd een bepaalde logica in dit doe-lab gestoken: aanvankelijk heb je de ‘terreinverkennende' opdrachten, nadien heb je het ‘labo onderzoek' en tot slot heb je de ‘publicatie of het skelet reconstrueren tot een geheel'. Deel van het geheel. Zo voelde ik me ook soms.

Een schitterend, didactisch verantwoord uitgebouwd experimentenveld waar kinderen, maar zeker ook volwassenen hun speurderszin kunnen botvieren.

De kinderen kunnen er zoekspelletjes doen, in boeken snuffelen, met plasticine afdrukken maken, via tekenopdrachten allerlei constructies bestuderen van fossielafdrukken en pootafgietsels, een dvd bekijken, op de computer allerlei opzoekwerk verrichten.

In dit paleolab met 3 eilanden wordt ook de activiteit van het samenwerken aangemoedigd... en dat prikkelt een echte KC-er natuurlijk meteen. Kinderen kunnen er o.a. met behulp van voetpompen en andere systemen het zand doen wegblazen zodat er een skelet tevoorschijn komt in de demonstratiebak.

Een magnetische muur biedt mogelijkheden om allerlei puzzelstukken (van een mammoet) correct op te bouwen tot een geheel.

Er zijn gedifferentieerde opdrachten, verschillend in moeilijkheidsgraad dus. Een toezichter vraagt uitdrukkelijk om met het materiaal correct om te springen en alles terug te plaatsen waar je het aanvankelijk vond. Dat attitudevorming ook in een museum past, daar kunnen we alleen maar blij om zijn. En toch mogen kinderen/ jongeren, en dus ook volwassenen met een eerlijk kinderhart, op gerichte plaatsen genieten van de doe-activiteiten doorheen het hele museum.

In deze interactieve, educatieve hoekenruimte kan je dus zeker volop genieten en krijg je waar voor je geld!

Het is fijn dat kinderen bij het spelen van constructiespelletjes een 'reward' krijgen. Als je een inspanning geleverd hebt, krijg je een resultaat en een aanmoediging. Dat kennen we ook op KC, hé!

Misschien zien we nog meer van dergelijke doe-ruimtes in andere musea.

Ook de kleuterruimte met een 'mijn-tent' biedt een boeiend ervaringsgerichte zoektocht naar geschiedenis.

Ergens trokken we lades open waar verscheidene soorten tanden of een gebit in lag. Om alles aanschouwelijk te maken lag er ook een gebruiksvoorwerp bij: een harkje als herkenning van het soort gebit.

De Maya-dino toont dan weer aan dat dino's ook eieren en nesten hadden.

Even waande ik mij in het Afrikamuseum van Tervuren. Een opgezette olifant (uit 1905) lacht ons toe bovenaan de originele trap (waar eens een draaitrap met dna-structuur stond), die ons binnenkort naar de zaal voor 'de geschiedenis van de wetenschap' zal leiden. Deze olifant zou in de zoo voor dit gebouw gestorven zijn. Wie aandachtig naar Hugo luistert, ervaart dat geschiedenis niet alleen in de dieren leeft, maar ook in de vaste massa van gebouwen en constructies. Erfgoed om te koesteren!

Hier worden de museumdieren niet als statische beenderen gezien. Ze worden als levende dieren bestudeerd: dieren die aten en hun dagelijkse activiteiten hadden.

Steeds opnieuw valt mij de heldere doorkijk en de mooie verlichting op van de glazen wanden waar blinkende, bruine viervoeters (want dat zijn ze) als statige security-wachters je voortdurend achtervolgen. De ene keer schattig ogend, een andere keer guitig nieuwsgierig, inspirerend, boeiend, plots weer strak en streng. Enige personificatie is hier niet van tel...

Hier en daar is er een vloertegel in de kooien doorzichtig om ook de benedenverdieping te kunnen aanschouwen.

Kinderen kunnen er ook tekeningen maken, die door Jiska op de website worden gezet. Misschien komt er ooit wel eens een overzichtstentoonstelling... Kinderen kunnen in het museum ook ateliers beleven.

Dat dit museum een heropleving kent, na jaren verbouwingen, mag duidelijk zijn. De robot-structuren van vroeger hebben andere bestemmingen gekregen: de museologen, designers en wetenschapslui hebben hier een hechte groep gevormd waardoor dit museum weer een andere kracht uitstraalt.

De site op zich is al een exploratie op zich waard: lespakketten, foto's, enkele filmpjes, ...

En te bedenken dat het ict-tijdperk nog moet beginnen... denken we dan soms bij KC: audio en video zal nog meer en beter op het net verschijnen. Materialen delen met mensen die zich omwille van hun handicap of ziekte niet of niet gemakkelijk kunnen verplaatsen.

En zo doet KBIN al prachtige initiatieven voor slechthorenden en rolstoelpatiënten. Ook ouderen kunnen op een aangepaste manier een rondleiding verkrijgen. Over diversiteit en inclusie gesproken!

En zoals beloofd: de vogels...

Wat hebben vogels in godsnaam met deze dino-achtigen te maken?

Dino's hadden pluimen! Dat staat nu als een paal boven water. Daarom zal je in dit museum op verschillende plaatsen vogels bij de geraamtes zien staan. Soms verwijzen ze naar de naam van de vogel. Elke andere gelijkenis 'buiten de pluimen dan' is er verder niet. Maar het doet de kijker wel stilstaan. Het zet aan tot denken. Het doet ons aan de evolutietheorie denken. Het doet een kijkend publiek sowieso stilstaan en nadenken.

De grote baldakijn werd handig verwerkt in de tijdsbalk. De afbeeldingen van surrealistische voorhistorische dieren werd tegenover de echte afgietsels geplaatst.

Ook de volgende anekdote bleef me bij: Spielberg had een veel te grote Veloseraptor ontworpen voor de film Jurassic Park, maar later werd deze dino dan toch zo groot teruggevonden in het echt. Hoe filmgeschiedenis een voorspellend karakter kan hebben. Vraag het maar aan de orakels. Misschien een uitnodiging voor een ander bezoek in een of ander Grieks-Romeins museum...

En dan hebben we het nog niet over de andere ruimtes die je kan bezoeken in het museum... Wellicht een andere keer... Of bent u er al geweest? Laat het weten op KC!

Kortom:

We zijn erg blij dat er zoveel educatiefs beweegt in dit museum. Nu nog verder puzzelen of er op termijn ook op ict-vlak verder kan nagedacht worden. Hoe de gebruiker/ bezoeker ook (op afstand) nog interactiever kan ingeschakeld worden om mee te werken aan de filosofie van web2.0 waarbij zij ook mee kunnen dialogeren.

En dan kom je steeds op geld en personeel terecht: dat gevoel hebben we op KC al eerder ervaren.

Bij de opening van de nieuwe ruimtes ontving dit museum duizenden bezoekers. Chapeau!

Dank voor het onthaal en de rondleiding.

Allen daarheen met de klas, in 't weekend met de familie of in vakantieperiodes!

Uw vroege vogel, Steven Duyver.